Τρίτη 23 Απριλίου 2024

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ !




Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί το πρώτο βήμα στον αγώνα κατά της παιδικής παχυσαρκίας !

 Διανύουμε μία εποχή όπου η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ως ένα μέγιστο και αυξανόμενο πρόβλημα υγείας για τα παιδιά αλλά και για εμάς τους ενήλικες. Οι λόγοι είναι πολλοί και γνωστοί και έχουν να κάνουν κυρίως με το σύγχρονο lifestyle: 1) κακές διατροφικές συνήθειες με υπερκατανάλωση ζάχαρης, αναψυκτικών και κορεσμένων (κακών) λιπαρών, 2) καθιστική ζωή και έλλειψη καθημερινής άσκησης, 3) εξάρτηση από οθόνες-κινητά και video games, 4) έλλειψη ελεύθερου χρόνου και ελεύθερου παιχνιδιού από το υπερφορτωμένο με καθιστικές δραστηριότητες και διάβασμα πρόγραμμα των παιδιών, 5) έλλειψη ελεύθερου χρόνου για άθληση και κοινωνικοποίηση στους εξοντωμένους εργασιακά γονείς, 6) καταστροφή της φύσης και έλλειψη επαφής με την φύση, το βουνό, τη θάλασσα, 7) απουσία ελεύθερων χώρων άθλησης-πάρκων και κοινωνικοποίησης στις ασφυκτικές μας πόλεις.

 Πέρα από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που αναφέραμε αναλυτικά, η παχυσαρκία αποτελεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο και πολύπλοκο ζήτημα καθώς σε αυτή συμβάλλουν και παράγοντες γενετικοί, βιολογικοί, ορμονικοί και φυσικά διάφορες παθήσεις του μεταβολισμού.

Ο αποκλειστικός θηλασμός είναι μια από τις πιο εύκολα εφαρμόσιμες στρατηγικές διεθνώς, που συνδυάζει χαμηλό κόστος με υψηλή αποτελεσματικότητα.

Η επιστημονική έρευνα έχει βρει ότι ο θηλασμός είναι κρίσιμος παράγοντας στη μείωση του κινδύνου παχυσαρκίας κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή. Η αποκλειστικότητα όπως και η διάρκεια του θηλασμού παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Όλοι οι οργανισμοί υγείας στον κόσμο συνιστούν αποκλειστικό θηλασμό των παιδιών για έξι μήνες, ακολουθούμενο από συνεχιζόμενο θηλασμό για όλο τον πρώτο χρόνο της ζωής και παραπάνω, με σταδιακή εισαγωγή κατάλληλων συμπληρωματικών τροφών στη διατροφή του βρέφους που ξεκινάει γύρω στους έξι μήνες.

 ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ;

1) ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΩΣΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ

Από την πρώτη κιόλας ημέρας της ζωής ο θηλασμός προάγει τη σίτιση του βρέφους σύμφωνα με τα σημάδια της πείνας του, όταν και όποτε αυτό πεινάει και για όσο αυτό θέλει. Η οικογένεια εκπαιδεύεται στο να αφουγκράζεται τις ανάγκες του παιδιού και φυσικά το αφήνει να φάει για όση ώρα θέλει, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο της ταχυφαγίας – fast food. Η οικογένεια δεν έχει τον έλεγχο της ποσότητας της τροφής και έτσι αποδεσμεύεται από το άγχος του πόσο τρώει (μόνο εμμέσως ελέγχουμε την πρόσληψη της τροφής με το ζύγισμα στο τέλος του κάθε μήνα). Ο θηλασμός παρέχει εναλλαγή γεύσεων στο μωρό, ανάλογα με το διαιτολόγιο της μητέρας, καθώς οι τροφές που καταναλώνει η μαμά περνάνε στο γάλα και αλλάζουν τη γεύση του. Έτσι, οι διατροφικές συνήθειες της μαμάς, μπορούν να επηρεάζουν την γεύση του γάλακτος και να συνηθίζουν τα βρέφη στην ποικιλία των γεύσεων και των τροφών.

2) ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

Το βρέφος που θηλάζει αποκλειστικά τρώει με βάση το αίσθημα του κορεσμού, δηλαδή τρώει όταν πεινάει και σταματάει να τρώει όταν έχει χορτάσει. Η σίτιση αυτορυθμίζεται με βάση το αίσθημα της πείνας και δεν υπάρχει περίπτωση να χορηγηθεί υπερβολικό γάλα όπως γίνεται με το μπιμπερό. Το βρέφος τρώει με μεσοδιαστήματα που προγραμματίζει το ίδιο και όχι με αυθαίρετα τρίωρα ή τετράωρα.

3) ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΙΝΗ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ 6 ΜΗΝΕΣ

Στο 2ο εξάμηνο της ζωής, η μηνιαία αύξηση του βάρους στα θηλάζοντα βρέφη είναι κατά μέσο όρο μικρότερη από αυτή των βρεφών που σιτίζονται με ξένο γάλα. Αυτό είναι φυσιολογικό. Επίσης αυτό είναι και επιθυμητό.

Το μητρικό γάλα στο 2ο εξάμηνο γίνεται «πιο ελαφρύ» καθώς έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Οι ανάγκες των βρεφών σε πρωτεΐνη είναι συγκεκριμένες την περίοδο του απογαλακτισμού (κατά μέσο όρο 10,2 gr/24ωρο στην ηλικία 6-12 μηνών). Το μητρικό γάλα έχει την ιδιότητα να μειώνει την περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνη καθώς το βρέφος αναπτύσσεται και λαμβάνει επιπλέον πρωτεΐνες και από τις στερεές τροφές.

Αντίθετα, η υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης κατά την βρεφική περίοδο, μέσω της αυξημένης συγκέντρωσης των αμινοξέων στο αίμα, προκαλεί την υπερβολική διέγερση της ινσουλίνης και του ινσουλινόμορφου αυξητικού παράγοντα IGF-1. Αυτό οδηγεί σε αύξηση του βάρους του βρέφους και στη δημιουργία λιποκυττάρων και τελικά προδιαθέτει για παχυσαρκία.

4) ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΣΩΣΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το βρέφος «γλιτώνει» από τη επιμονή του γονιού να αδειάσει το μπιμπερό και αν ο γονιός υιοθετήσει αυτή τη καλή συμπεριφορά δε θα πιέζει το βρέφος στο μέλλον να αδειάζει το πιάτο με τις στερεές τροφές. Επίσης ο θηλασμός διδάσκει το διατροφικό στυλ του «να τρώμε με ησυχία και με το χρόνο που χρειαζόμαστε» σε αντίθεση με το γρήγορο τάισμα με το κουτάλι που εφαρμόζεται αργότερα λόγω έλλειψης χρόνου και ψυχικής ηρεμίας.

Χωρίς τους μηχανισμούς προστασίας του αποκλειστικού θηλασμού και χορηγώντας τη σταθερή γεύση και σύσταση του ξένου γάλακτος, είναι αναπόφευκτο ότι τα μωρά που τρέφονται με μπιμπερό καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες. Το αυξημένο βάρος των βρεφών που τρέφονται με γάλα φόρμουλα είναι κυρίως εναπόθεση λίπους. Η γρήγορη αύξηση του βάρους στην βρεφική ηλικία συνδέεται με παιδική παχυσαρκία. Το στοίχημα για τους γονείς είναι να αντιστρέψουν την πορεία αυτή επιλέγοντας σωστές διατροφικές προτάσεις κατά την εισαγωγή των στερεών τροφών και να απορρίψουν τελείως τις έτοιμες κρέμες του εμπορίου.

Μέσω της προστατευτικής επίδρασης ενάντια στην παιδική παχυσαρκία ο αποκλειστικός θηλασμός έχει απώτερα οφέλη. Έτσι προστατεύει μακροπρόθεσμα τους ενήλικες από ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως η αρτηριακή υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης.


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook

Δευτέρα 1 Απριλίου 2024

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ - ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ!

 


Το ταχέως εξελισσόμενο έμβρυο εντός τη μήτρας και νεογέννητο βρέφος αργότερα, έχει ανάγκη από συνεχή τροφοδοσία με θρεπτικά συστατικά.

Ο εγκέφαλος του αποτελείται από πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Όλα τα όργανα παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης τους ενδομήτρια και κατά τα 2 πρώτα έτη της ζωής.

Σήμερα θα δούμε τις διατροφικές ανάγκες κατά την κύηση και τη βρεφική ηλικία, την περίοδο που στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως «οι 1000 χρυσές ημέρες» για την ανάπτυξη του παιδιού! Η χρονική αυτή περίοδος έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία των παιδιών μακροπρόθεσμα ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνει τις γευστικές προτιμήσεις και τις επιλογές στο φαγητό.

Η σωστή διατροφή κατά την κύηση και τη βρεφική ηλικία έχει οφέλη για: α) την υγεία της μητέρας κατά την κύηση και το θηλασμό, β) την ανάπτυξη του παιδικού οργανισμού και γ) τη δόμηση της νόησης και της αντίληψης του παιδιού. Τυχόν διατροφικά ελλείμματα κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο μπορεί να οδηγήσουν σε: α) βραχυπρόθεσμη καθυστέρηση της ανάπτυξης και β) δια βίου ελλείμματα εγκεφαλικών λειτουργιών.

Ας δούμε ΤΑ 10 ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ της καλής διατροφής που είναι τα σημαντικότερα:

1) ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: ΓΛΥΚΟΖΗ

Ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος είναι εξαρτημένος από την συνεχή τροφοδοσία με γλυκόζη, ως καύσιμο, από την κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο θα πρέπει να επιλέξουμε υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη για να αποφύγουμε τον κίνδυνο της παχυσαρκίας.

Είναι πολύ σημαντικό να μην δώσουμε ζάχαρη σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Παρά το ότι γενικά αποφεύγουμε να δίνουμε γλυκά στα πολύ μικρά παιδιά, τα πρόσθετα σάκχαρα που περιέχονται στις τροφές τους είναι συχνά υπερβολικά. Υπολογίζεται ότι τα βρέφη καταναλώνουν ένα κουταλάκι του γλυκού πρόσθετη ζάχαρη ανά 24ωρο ενώ τα νήπια καταναλώνουν περίπου 6 κουταλάκια το 24ωρο.

Συνήθεις πηγές πρόσθετων σακχάρων: 1) Σακχαρούχα ροφήματα (χυμοί), 2) Επιδόρπια και γλυκά σνακ (παιδικά γιαουρτάκια και μπισκότα), 3) Σοκολάτες και γλυκά, 4) Δημητριακά πρωινού και μπάρες δημητριακών.

2) ΣΙΔΗΡΟΣ

Ο σίδηρος είναι κύριο συστατικό της αιμοσφαιρίνης και υπεύθυνος για την μεταφορά του οξυγόνου στο αίμα. Στο 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης δημιουργούνται οι αποθήκες σιδήρου του νεογέννητου, οι οποίες καλύπτουν το βρέφος μέχρι και την ηλικία των 6 μηνών, όπου γίνεται η εισαγωγή στερεών τροφών πλούσιων σε σίδηρο.

Τα πρόωρα νεογνά έχουν μικρότερα αποθέματα σιδήρου καθώς χάνουν μέρος από αυτήν τη περίοδο αποθήκευσης σιδήρου στον οργανισμό τους (3ο τρίμηνο κύησης).

Η σιδηροπενική αναιμία κατά την κύηση μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμες εγκεφαλικές βλάβες στο βρέφος όσον αφορά τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες (αντίληψη, συμπεριφορά).

Ο σίδηρος περιέχεται στο κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα θαλασσινά, τα καρύδια, το σπανάκι καθώς και στα διατροφικά συμπληρώματα που λαμβάνει η έγκυος.

3) ΚΑΡΩΤΕΝΟΕΙΔΗ

Τα χρώματα που βρίσκουμε στη φύση οφείλονται σε ουσίες που ονομάζονται χρωστικές. Μια ομάδα χρωστικών ουσιών είναι τα καρωτενοειδή, τα οποία περιέχονται σε πολλά τρόφιμα και προσδίδουν το κόκκινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί χρώμα!

Τα καρωτενοειδή είναι ωφέλιμα για τον οργανισμό για τη αντιοξειδωτική τους δράση. Σχετίζονται με την καλή ανάπτυξη και λειτουργία του αμφιβληστροειδούς του εμβρύου.

Τα φρούτα/λαχανικά και τα αυγά είναι πλούσιες πηγές καρωτενοειδών (ντομάτα, πιπεριά, σπανάκι, καρότα, βερίκοκα, καλαμπόκι).

4) ΧΟΛΙΝΗ

Η χολίνη συνήθως κατηγοριοποιείται μαζί με τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β και είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη ανάπτυξη του εγκεφάλου. Περιέχεται στο μοσχάρι, στο κοτόπουλο, στο αυγό και στα ψάρια.

5) ΙΩΔΕΙΟ

Η έλλειψη του παγκοσμίως είναι η μεγαλύτερη αιτία ψυχοκινητικής καθυστέρησης. Συμμετέχει στη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδούς (Τ3, Τ4) οποίες έως την 20η εβδ. της κύησης παράγονται μόνο στη μητέρα και καλύπτουν και το έμβρυο.

Περιέχεται στο αλάτι (ιωδιωμένο), θαλασσινά, γαλακτοκομικά. Προσοχή: θα πρέπει η έγκυος να καταναλώνει το κλασσικό θαλασσινής προέλευσης αλάτι και όχι αλάτι το οποίο στερείται ιωδίου (αλάτι Ιμαλάιων, άνθος αλατιού).

6) ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ

Συμμετέχει σε πλήθος ενζύμων στο μεταβολισμό του εγκεφάλου. Περιέχεται στα : καρύδια, όσπρια, στα οστρακοειδή και στο κρέας.

7) Ω3 και Ω6 Λιπαρά Οξέα

Επιδρούν στην οπτική οξύτητα και την καρδιαγγειακή λειτουργία. Περιέχονται σε : ελαιόλαδο, ψάρια, αυγά, καρύδια, σπόρους και στο κρέας.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
Η βιταμίνη D, κατά την εγκυμοσύνη, υποστηρίζει το σκελετό της μαμάς και του εμβρύου. Χαμηλά επίπεδα σχετίζονται με αυξημένη πίεση και διαβήτη κυήσεως και προωρότητα.

Περιέχεται σε αυγά και ψάρια και στα συμπληρώματα που λαμβάνει η μητέρα κατά την κύηση.

9) ΒΙΤΑΜΙΝΗ B12

Στην κύηση, η έλλειψη της B12 (αυστηρή χορτοφαγία), οδηγεί σε καθυστέρηση της μυελίνωσης και ατροφία τμημάτων του εγκεφάλου του εμβρύου. Περιέχεται σε αυγά, γαλακτοκομικά, κρέας και στα συμπληρώματα που λαμβάνει η μητέρα κατά την κύηση.

10) Φυλλικό Οξύ

Είναι μία βιταμίνη που λειτουργεί ως συνένζυμο σε πλήθος μεταβολικών διεργασιών και είναι απαραίτητη για την ακεραιότητα του νωτιαίου σωλήνα του εμβρύου. Περιέχεται στα όσπρια, το σπανάκι, τα αυγά, το μπρόκολο, το πορτοκάλι και τους ξηρούς καρπούς.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ

Στις πρώτες 2-8 εβδομάδες της κύησης γίνονται συνεχείς δομικές μεταβολές στο έμβρυο και η διατροφή επηρεάζει την ανάπτυξη, την οργανογένεση και τον εγκέφαλο.

Στο 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης διατροφικά στοιχεία αποθηκεύονται στο έμβρυο για να χρησιμοποιηθούν μετά τη γέννηση (σίδηρος, ασβέστιο).

Η έκθεση κατά την κύηση σε βλαπτικούς παράγοντες (πχ αλκοόλ, κάπνισμα, φάρμακα, τοξίνες) μπορεί να προκαλέσει εμβρυοπάθεια.

Βέλτιστη διατροφή κατά την κύηση σημαίνει αυξημένη πρόσληψη ενέργειας και επιμέρους θρεπτικών συστατικών. Ειδικότερα για την ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων τα σημαντικότερα από τα συστατικά αυτά είναι: τα καρωτενοειδή, η χολίνη, η βιταμίνη B12, o ψευδάργυρος, το φυλλικό οξύ, το ιώδειο, ο σίδηρος, τα Ω3 λιπαρά και η βιταμίνη D.

ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ

Μετά τη γέννηση ο μητρικός θηλασμός από καλά διατρεφόμενες μητέρες, για 6 μήνες, καλύπτει τις ανάγκες του βρέφους για ενέργεια, πρωτεΐνες και την πλειονότητα βιταμινών-ιχνοστοιχείων με εξαίρεση τις βιταμίνες K και D για τις οποίες χορηγούμε συμπλήρωμα (η βιταμίνη Κ με ενδομυϊκή ένεση που γίνεται στο μαιευτήριο σε όλα τα νεογέννητα και η βιταμίνη D με σταγόνες για τους πρώτους 12 μήνες).

Στην ηλικία περίπου των 6 μηνών, οι ανάγκες διατροφής του βρέφους αυξάνονται και τα εμβρυικά αποθέματα εξαντλούνται. Σε αυτό το σημείο γίνεται η εισαγωγή στερεών τροφών, πλούσιων σε βιταμίνες A, C , B6, B12 Φυλλικό Οξύ, Βιταμίνη D, και Ω3/Ω6 Λιπαρά (λαχανικά, φρούτα, κρέας).


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

ΣΤΡΕΠ-ΤΕΣΤ




 

ΘΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΕΣΤ ΓΙΑ ΣΤΡΕΠΤΟΚΟΚΚΟ ;;

Οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α' είναι βακτήρια που προκαλούν ποικίλες λοιμώξεις. Συχνότερες από αυτές είναι η φαρυγγό-αμυγδαλίτιδα, το μολυσματικό κηρίο και η οστρακιά.

Η διάγνωση της αμυγδαλίτιδας από στρεπτόκοκκο σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι κλινική. Δηλαδή να μην ζητήσουμε τεστ ή καλλιέργεια.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ :

Αγόρι 5 ετών εξετάστηκε λόγω πυρετού εδώ και τέσσερις ημέρες. Παρόμοια συμπτώματα αναφέρονται και σε ένα γονιό της οικογένειας αλλά όχι στο μικρότερο αδερφάκι ηλικίας 2 ετών. Την πρώτη ημέρα του πυρετού το παιδί παρουσίασε κακουχία, πονόκοιλο και έκανε εμετό.

Με βάση την επιδημιολογία της περιοχής μας, όπου παρατηρείται έξαρση του στρεπτοκόκκου, ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ τίθεται η υποψία στρεπτοκόκκου.

Από την εξέταση του παιδιού βρήκαμε : φάρυγγα κόκκινο και οιδηματώδη, με επέκταση της ερυθρότητας και στις παρίσθμιες καμάρες, ενώ η γλώσσα εμφάνιζε την χαρακτηριστική εικόνα σαν λευκή φράουλα (λευκωπό επίχρισμα).

Συνοδά βρήκαμε ωτίτιδα σε ένα αυτί και διογκωμένους πρόσθιους τραχηλικούς λεμφαδένες.

Στο παιδί τέθηκε η κλινική διάγνωση της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας. Στην συνέχεια χορηγήθηκε αντιβίωση για την θεραπεία του και την πρόληψη των σπάνιων επιπλοκών του στρεπτοκόκκου όπως είναι ο ρευματικός πυρετός, η σπειραματονεφρίτιδα και η μικροβιαίμια.

Αντιβιοτικό εκλογής για τον στρεπτόκοκκο είναι η πενικιλίνη όπου λόγω έλλειψης της σε μορφή σιροπιού χορηγούμε αμοξικιλλίνη ή κάποιο άλλο από τα εναλλακτικά φάρμακα. Εξάλλου η επιδημιολογία της περιοχής μας, με τα στελέχη του μικροβίου να είναι ευαίσθητα στα αντιβιοτικά επιλογής, μας επιτρέπει να το κάνουμε.

ΑΡΑ: στις ξεκάθαρες περιπτώσεις, όπου η ιατρική μεθοδολογία και η εμπειρία μας το επιτρέπει, μπορούμε να βάλουμε την διάγνωση χωρίς εργαστηριακή διερεύνηση.

Σε άλλες βέβαια περιπτώσεις, όταν τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα, ο παιδίατρος, θα ζητήσει την βοήθεια του εργαστηρίου δηλαδή αντιγονικό τεστ για στρεπτόκοκκο (Strep-test), καλλιέργεια φαρυγγικού και αντιβιόγραμμα.


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2024

ΜΙΑ ΑΝΤΙΒΙΩΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΛΑΒΟΥΜΕ;;

 


    Αν έχουμε επιμείνει σε κάτι, όλα αυτά τα χρόνια στο ιατρείο μας, είναι το να είμαστε φειδωλοί με τη χορήγηση αντιβίωσης. Πολλές φορές έχουμε έρθει αντιμέτωποι με γονείς που πιέζουν για να δώσουμε σε ένα παιδί αντιβίωση προκειμένου να «προληφθούν τα χειρότερα». Όπως και έχουμε δεχτεί την απόρριψη από γονείς που έφυγαν δυσαρεστημένοι γιατί δεν δώσαμε στο παιδί τους την πολυπόθητη αντιβίωση . . .

    Ωστόσο δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι αλλιώς! Η ιατρική οφείλει να ασκείται βάσει αποδεδειγμένων στοιχείων (“evidence based medicine”), δηλαδή μέσω κατευθυντήριων οδηγιών και των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Η χορήγηση αντιβίωσης πρέπει να γίνεται βάσει ενδείξεων τις οποίες ο έμπειρος κλινικός ιατρός χρησιμοποιεί για τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.

    Ας δώσουμε ένα απλό παράδειγμα: Είναι γνωστό σε όλους ότι οι αντιβιώσεις δεν λειτουργούν στις ιογενείς λοιμώξεις. Έτσι ένα παιδάκι μπορεί να έχει 10 ή και 12 συνεχόμενες ημέρες πυρετό όταν νοσεί από γρίπη, αδενοϊό ή λοιμώδη μονοπυρήνωση. Για το παιδί αυτό, ακόμα και αν πάρει αντιβίωση, δεν θα μειωθούν οι ημέρες του πυρετού. Ούτε ευθύνεται το ότι δεν πήρε αντιβίωση και τελικά ταλαιπωρήθηκε με πυρετό για 10 μέρες.

    Η αντιμικροβιακή θεραπεία πρέπει να ακολουθεί τη σωστή διάγνωση και όπου είναι δυνατόν την αιτιολογική διάγνωση (πχ. θετικές καλλιέργειες). Δυστυχώς στην καθημέρα πράξη η παραπάνω διαδικασία δεν αποτελεί τον κανόνα. Έχουμε φτάσει στο σημείο να ακούμε για ανθρώπους που τους χορηγήθηκε αντιβιοτικό μέσω τηλεφώνου ή μηνύματος. Ή για άλλους που «στοκάρουν» στο σπίτι τους αντιβιοτικά και τα λαμβάνουν από μόνοι τους όταν πχ νιώσουν πονόλαιμο.

    Κύρια αιτία της εμπειρικής χορήγησης φαρμάκων στον άρρωστο είναι η ανασφάλεια και ο φόβος που νιώθει ο ιατρός για πιθανή χειροτέρευση του αρρώστου γεγονός που πολλές φορές τον εμπλέκει με τον νόμο. Ένας άλλος λόγος είναι η δυσκολία στο να πεισθούν, ιατροί και ασθενείς, ότι η έναρξη κάποιας θεραπείας χωρίς διάγνωση είναι πολλές φορές πιο επικίνδυνη από την προσεκτική παρακολούθηση μόνο. Γιατί πολλά φάρμακα έχουν πολυάριθμες ανεπιθύμητες ενέργειες και σημαντικό ποσοστό ασθενειών οφείλεται σε αυτές.

    Όσο για τις αντιβιώσεις είναι γνωστό ότι είναι ισχυρά φάρμακα με δυνητικά σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Μεταβολίζονται στο ήπαρ και τους νεφρούς των παιδιών επιβαρύνοντας τα όργανα αυτά. Προκαλούν γνωστές γαστρεντερικές διαταραχές και αλλεργικές αντιδράσεις. Διαταράσσουν το φυσικό μικροβίωμα του εντέρου. Αυξάνουν την ανθεκτικότητα των μικροβίων και έτσι την επόμενη φορά που το παιδί θα χρειαστεί αντιβίωση είναι πιθανό να υποχρεωθεί ο ιατρός να του χορηγήσει κάποιο πολύ πιο ισχυρό αντιβιοτικό. Επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών. Έρευνες συνδέουν την κατάχρηση αντιβιοτικών με την ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων και λειτουργικών διαταραχών του πεπτικού συστήματος σε παιδιά και εφήβους.

    Η εκτενής διαφήμιση των φαρμάκων μέσω των φαρμακευτικών αντιπροσώπων (ιατρικοί επισκέπτες) αποτελεί πολλές φορές για τον πολυάσχολο ιατρό τη μόνη πηγή ενημέρωσης. Τα φάρμακα πλασάρονται ως μονόδρομος ενώ η δυνατότητα αυτοϊασης του οργανισμού μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.

    Οι ανήσυχοι γονείς απαιτούν συνήθως έναρξη φαρμακευτικής αγωγής αμέσως (quick fix). Αλλάζουν μάλιστα γιατρό αν αυτός επανειλημμένα αρνηθεί να χορηγήσει φάρμακα χωρίς ιατρική ένδειξη. Χρειάζεται θάρρος, επιμονή και διάθεση χρόνου για να πειστούν τέτοιοι γονείς ότι είναι για το συμφέρον του παιδιού τους να καθυστερήσουν ή να μην δοθούν καθόλου φάρμακα.

Ο σπουδαιότερος παράγοντας για να δεχθούν ο ασθενής και οι γονείς, ότι μία κατάσταση δεν απαιτεί άμεση έναρξη αντιμικροβιακής θεραπείας είναι η σχέση ιατρού-αρρώστου και κατ’ επέκταση ιατρού- γονέα. Εδώ βρίσκεται και η μαγεία της Παιδιατρικής η άσκηση της οποίας είναι μία πραγματική Τέχνη.


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2024

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ: Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ !

 


Με μεγάλη μας λύπη διαπιστώνουμε την υποχώρηση των ποσοστών μητρικού θηλασμού και την επιστροφή της τάσης για ξένο γάλα φόρμουλα στα παλιά απογοητευτικά επίπεδα. Στην εποχή της δεκαετίας του 90’ που σχεδόν όλοι μεγαλώναμε με γάλα σκόνη.

Είναι γεγονός ότι σε πολύ μεγάλο αριθμό βρεφών που γεννήθηκαν πριν ή κατά την περίοδο των εορτών του Πάσχα επιβεβαιώθηκαν οι εξής πρακτικές:

1. Η πλειοψηφία των γονέων προσήλθε στο μαιευτήριο χωρίς προετοιμασία και ενημέρωση για τον μητρικό θηλασμό.

2. Σε όλα σχεδόν τα νεογέννητα προσφέρθηκε ή προτάθηκε ξένο γάλα.

3. Η διαδικασία του θηλασμού αντιμετωπίστηκε ως κάτι το εθιμοτυπικό, χωρίς δηλαδή ουσιαστική υποστήριξη από το προσωπικό, ακόμα και όταν ζητήθηκε βοήθεια. Οι μητέρες που αποφάσισαν αποκλειστικό θηλασμό αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία ή δυσπιστία.

4. Η συνήθης ατάκα που άκουσαν όσες μητέρες προσπάθησαν να θηλάσουν αλλά συνάντησαν δυσκολίες ήταν το «δεν έχεις γάλα». Ως λύση προτάθηκε το «δώσε λίγο ξένο γάλα μέχρι να κατέβει το μητρικό». Κανείς δεν ασχολήθηκε με το να διορθώσει τις τεχνικές του θηλασμού.

5. Στην πλειοψηφία των νεογέννητων προτάθηκε η αγορά και η χρήση θηλάστρου. Το οποίο ήρθε να αντικαταστήσει την τοποθέτηση του μωρού στο στήθος αμέσως μετά τον τοκετό. Το οποίο ήρθε να βοηθήσει τη μειωμένη παραγωγή λόγω χορήγησης ξένου γάλακτος ή το πετρωμένο στήθος από το γάλα που έμενε μέσα αχρησιμοποίητο.

6. Σχεδόν όλες οι μητέρες γύρισαν στο σπίτι με ένα θήλαστρο στην αγκαλιά τους και ένα απαιτητικό πρόγραμμα συνδυασμού θηλασμού – αντλήσεων – προσφοράς συμπληρώματος. Σε αρκετές μητέρες βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στη δύσκολη διαδικασία του επαναγαλακτισμού.

7. Στα λίγα βρέφη που θήλασαν αποκλειστικά είδαμε να έχει σημειωθεί στο βιβλιάριο ότι «το βρέφος σιτίζεται με γάλα φόρμουλα». Κάτι το οποίο αναδεικνύει την πλήρη εγκατάλειψη της ιδέας ότι κάποια βρέφη θηλάζουν.

8. Σε ακόμα πιο ακραία περιστατικά είδαμε σε βρέφη που εντός του μαιευτηρίου σιτίζονταν με μεγάλες ποσότητες ξένου γάλακτος να δίνονται οδηγίες για αποκλειστικό θηλασμό, κατά το εξιτήριο. Έτσι βρήκαμε βρέφη στα όρια της αφυδάτωσης καθώς οι γονείς δεν ήταν ενήμεροι ότι κατά την παραμονή στο μαιευτήριο το βρέφος τους δεχόταν 70αρια και 90αρια γάλακτος συμπληρωματικά με την τοποθέτηση στο στήθος.

Τι μπορεί να ευθύνεται για όλη αυτή την απογοητευτική κατάσταση ; Αλλαγή κουλτούρας; Αλλαγή σκέψεων και προτεραιοτήτων στη μετά covid εποχή ; Επικράτηση της ιδεολογίας «όλα για το κέρδος» ; Υποχώρηση των δικτύων ενημέρωσης και προώθησης του μητρικού θηλασμού που λειτουργούσαν με επιτυχία τη δεκαετία 2010-2020 ;

Εμείς πάντως από την μικρή αυτή παιδιατρική σελίδα θα εξακολουθήσουμε να προωθούμε τον θηλασμό και να σας παροτρύνουμε να θηλάσετε τα παιδιά σας!

Και να σας θυμίζουμε ότι ο Μητρικός Θηλασμός παρέχει τα μέγιστα οφέλη τόσο για τη σωματική και νοητική ανάπτυξη των παιδιών, όσο και για τη θωράκισή τους απέναντι σε οξέα (π.χ. λοιμώξεις) και χρόνια νοσήματα, όπως η παχυσαρκία και τα καρδιο-μεταβολικά νοσήματα, αλλά και οι αλλεργίες και τα αυτοάνοσα νοσήματα.


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook


Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

ΙΚΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΘΗΛΑΖΟΝΤΩΝ – ΜΙΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΣΠΑΝΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΥΠΕΡΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΥΤΗΣ !


 

Ο αυξημένος ίκτερος είναι το συχνότερο νεογνικό πρόβλημα που απαιτεί ιατρική παρέμβαση με σκοπό την αποφυγή της νεογνικής εγκεφαλοπάθειας, μίας ιδιαίτερα σπάνιας κατάστασης.

Παρά το γεγονός ότι είναι δημοσιευμένες (εδώ και χρόνια) οι κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας για την αντιμετώπιση του νεογνικού ικτέρου, πολύ συχνά στην καθ’ ημέρα πράξη διαπιστώνουμε ότι επικρατεί υπερθεραπεία των ικτερικών νεογνών.

Η βασική αιτία της υπερβολικής θεραπείας του ικτέρου είναι η φοβία της ανόδου της χολερυθρίνης και η λανθασμένη αντίληψη ότι η προφυλακτική χορήγηση φωτοθεραπείας μπορεί να βελτιώσει το τελικό αποτέλεσμα.

Είναι αμέτρητα τα περιστατικά από μη απαραίτητες ιατρικές παρεμβάσεις στα μαιευτήρια, όπως το διαρκές τρύπημα του νεογνού για τη μέτρηση του ικτέρου (όταν αυτό δεν προβλέπεται από τα guidelines) ή η χορήγηση συμπληρώματος στα θηλάζοντα (για να πέσει ο ίκτερος!).

Αλλά και απαράδεκτες καταστάσεις όπως το να θέτουμε εμπόδια στη θηλάζουσα μητέρα, μην αφήνοντας την να θηλάσει τις ώρες τις φωτοθεραπείας (γιατί έτσι προβλέπει κάποιος ιερός κανόνας του μαιευτηρίου). Τέλος ναι (επειδή βρισκόμαστε στην Ελλάδα) συστάσεις για διακοπή του μητρικού θηλασμού (όταν αυτό δεν προβλέπεται από τα guidelines).

ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΚΤΕΡΟ ;

Στο φυσιολογικό τελειόμηνο νεογνό, η χολερυθρίνη μετά τη γέννηση αυξάνεται φθάνοντας τα 10-13 mg% στο 3ο 24ωρο της ζωής και στη συνέχεια ελαττώνεται γρήγορα για 2-3 μέρες και με βραδύτερο ρυθμό για άλλες 1-2 εβδομάδες.

Ο φυσιολογικός νεογνικός ίκτερος οφείλεται κυρίως σε αυξημένη αιμόλυση των ώριμων ερυθροκυττάρων (τα νεογνά έχουν πολύ υψηλό αιματοκρίτη) καθώς και σε φυσιολογική ανωριμότητα των ενζύμων του ήπατος.

Ο νεογνικός ίκτερος θεωρείται παθολογικός όταν η χολερυθρίνη ξεπερνά τα 13mg% στο 3ο 24ωρο ζωής ή /και όταν στην παθογένεια του συμμετέχουν μηχανισμοί διαφορετικοί από εκείνους του φυσιολογικού νεογνικού ικτέρου.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας:

"Η εμφάνιση ικτέρου είναι συχνό και κατά κανόνα αθώο φαινόμενο στα υγιή τελειόμηνα και μεγάλα πρόωρα νεογνά (35 εβδομάδων κύησης και πάνω.) Η σοβαρή υπερχολερυθριναιμία είναι σπάνια, ενέχει όμως το κίνδυνο να προκαλέσει μείζονα νευρολογικά προβλήματα στο νεογνό (εγκεφαλοπάθεια από χολερυθρίνη και πυρηνικό ίκτερο). Στην Ελλάδα, οι συνθήκες φροντίδας των νεογέννητων είναι ασφαλείς για την πρόληψη των επιπλοκών αυτών."

ΙΚΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΘΗΛΑΖΟΝΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ

Τα νεογνά που θηλάζουν εμφανίζουν πιο συχνά παρατεινόμενο ίκτερο δηλαδή ίκτερο που διαρκεί πάνω από 14 ημέρες σε τελειόμηνα νεογνά και πάνω από 21 ημέρες σε πρόωρα.

Ωστόσο μόνο στο2,5% αυτών η χολερυθρίνη ανεβαίνει από 15mg% μέχρι 20mg %. Ο ίκτερος των θηλαζόντων μπορεί να επιμένει ακόμα και για δύο μήνες και συνήθως είναι καλοήθης (υπερχολερυθριναιμία εμμέσου τύπου – μέχρι και 17 mg/dL, καλή αιμοσφαιρίνη, κερδίζει ικανοποιητικά βάρος).

Φυσικά ο ίκτερος αυτός δεν επηρεάζει την υγεία και την ανάπτυξη του βρέφους. Εφόσον γίνει μια πλήρης εργαστηριακή διερεύνηση του παρατεινόμενου ίκτερου και είμαστε σίγουροι ότι έχουμε αποκλείσει παθολογικά αίτια, ο θηλασμός συνεχίζεται κανονικά.

Η παλιά υπόθεση ότι ο ίκτερος θα υποχωρήσει μέσα σε 24 ώρες αν διακόψουμε τον θηλασμό παραμένει στα όρια του μύθου και δεν έχουμε λόγο να το κάνουμε.

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΑ

Σε όλα τα υγιή τελειόμηνα νεογνά, χωρίς παράγοντες κινδύνου, γίνεται :

1) Προτροπή για Μητρικό Θηλασμό τουλάχιστον 8-12 φορές την ημέρα τις πρώτες ημέρες της ζωής (πρωτογενής πρόληψη).

2) Παρακολούθηση επαρκούς σίτισης των νεογνών που θηλάζουν (4-6 βρεγμένες πάνες ημερησίως, κενώσεις, απώλεια βάρους). Συμπλήρωμα με μητρικό γάλα μετά από άντληση ή με τροποποιημένο γάλα αγελάδας, εάν το ΜΓ δεν επαρκεί, μπορεί να χορηγείται μόνο σε περίπτωση απώλειας βάρους > 10% με σοβαρή υπερχολερυθριναιμία, χωρίς διακοπή του ΜΘ.



ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook

Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023

ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΟΥΜΕ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ;;



Χωρίς να είναι ιδιαίτερα σημαντικό, το θέμα αυτό απασχολεί αρκετά νέα ζευγάρια, που ψάχνουν για το τι είναι καλύτερο να κάνουν όταν το μωρό κλαίει μέσα στη νύχτα ή όταν ο μικρός μπόμπιρας έρχεται και τρυπώνει στο κρεβάτι τους!


Εκεί μπορεί να μπλέκονται τα κοινωνικά πρότυπα που έχουν οι άνθρωποι στο μυαλό τους ή οι τυχόν συστάσεις τρίτων που φοβούνται μήπως τα παιδιά γίνουν "κακομαθημένα". Παράγοντες οι οποίοι μπορεί να παρεμβαίνουν στο να εμπιστευτούν οι γονείς το ένστικτό τους.

Από ιατρικής πλευράς υπάρχει ακόμα ο προβληματισμός του αν η υιοθέτηση αυτής της πρακτικής συσχετίζεται με το σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου.

Τα δεδομένα των υπαρχουσών μελετών δείχνουν ότι από ανθρωπολογικής πλευράς είναι πολύ φυσικό, από τις αρχαίες κοινωνίες μέχρι σήμερα, ο φροντιστής του μωρού να κοιμάται μαζί με αυτό.

Καταρχήν τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης πρακτικής είναι η επαφή και η αίσθηση της μητρικής παρουσίας δίπλα στο μωρό που δημιουργεί στο βρέφος αίσθημα ασφάλειας, ηρεμίας, φυσιολογικής αναπνοής και ισχυρού δεσμού μεταξύ τους. Ιδίως για τη θηλάζουσα μητέρα που κατά τη διάρκεια της νύχτας θηλάζει, έχει αποδειχθεί ότι αφενός η αύξηση /ανάπτυξη του βρέφους ευνοείται από τους νυχτερινούς θηλασμούς. Αφετέρου η αντίδραση της μητέρας στα διάφορα κουνήματα, κλάματα και κινήσεις του μωρού κατά τον ύπνο είναι άμεση, γρήγορη και πάντα ανακουφιστική.

Από την άλλη πλευρά, ανασκοπώντας τις μελέτες που αναφέρονται στον αιφνίδιο θάνατο, συμπεραίνουμε ότι το γεγονός αυτό συσχετίζεται με μητέρες καπνίστριες ή με κακή χωροταξία της κλίνης (καναπές/βουλιαγμένα στρώματα/μαξιλάρια/ μικρά αντικείμενα στο χώρο ύπνου/ χρήση υπνωτικών-ναρκωτικών από τη μητέρα/ υποκείμενα νοσήματα του παιδιού/ χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο).

Σε κάθε περίπτωση, για να είναι ασφαλής η συγκοίμηση, θα πρέπει να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις:

1. Ύπνος σε κρεβάτι με καλό κι όχι βουλιαγμένο στρώμα, με τοποθέτηση του μωρού στο κέντρο του κρεβατιού χωρίς χρήση μαξιλαριού και πάντα σε ύπτια θέση (ανάσκελα).

2. Μητέρα που δεν λαμβάνει οποιασδήποτε μορφής φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν την εγρήγορσή της και την ταχύτητα αντίδρασης στο κλάμα του μωρού όπως αντιισταμινικά, υπνωτικά, ναρκωτικές ουσίες, αλκοόλ.

3. Αν η μητέρα έχει ιδιαιτερότητες στις συνήθειες του ύπνου (υπνοβασία/ενύπνιος τρόμος/πολύ βαθύς ύπνος/ χρήση ωτασπίδας) δεν θα πρέπει να κοιμάται με το μωρό της.

4. Το μωρό να μην έχει υποκείμενο νόσημα πχ. πυρετό. Επίσης τα πολύ πρόωρα μωρά καλό είναι να μην μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι με το γονιό.

5. Η θερμοκρασία του δωματίου να είναι σωστή, χωρίς υπερβολική ζέστη/κρύο και ο ρουχισμός του μωρού να είναι κανονικός κι όχι υπερβολικός. Απαγορεύεται το «φάσκιωμα» δηλαδή το πολύ σφικτό, ζεστό και περιοριστικό κλινοσκέπασμα γύρω από το σώμα του παιδιού.

Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να συζητάμε αυτά τα θέματα εξατομικευμένα σε κάθε περίπτωση οικογένειας. Εξίσου θεμιτό με την συγκοίμηση είναι το να μην θέλει κάποιος να πάρει το παιδί στο ίδιο κρεβάτι με τον ίδιο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εμπιστευτούμε το ένστικτό μας.


ΔΟΥΛΓΕΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
Βρείτε μας στο facebook


ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ !

Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί το πρώτο βήμα στον αγώνα κατά της παιδικής παχυσαρκίας !  Διανύουμε μία εποχή όπου η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ω...