«ΜΑ ΚΑΛΑ, ΘΗΛΑΖΕΙΣ ΤΟ ΠΡΟΩΡΟ ;»

Η ΤΘ είχε την τύχη να γεννηθεί υγιέστατη σε ηλικία κύησης 36 εβδομάδων σε σύγχρονο μαιευτήριο της χώρας μας. Το βάρος της γέννησης της 2290 γραμμάρια. Η μαμά της είχε προετοιμαστεί καλά για τον θηλασμό σε μαθήματα που είχε παρακολουθήσει με σύμβουλο θηλασμού αλλά και στο ιατρείο μας.

Η ΤΘ έπιασε αμέσως το στήθος μόλις οι μαίες παρέδωσαν το βρέφος στην αγκαλιά της μαμάς της. Τα πράγματα όμως δεν έμελλε να είναι τόσο εύκολα . . .

Η Χ επαγγελματίας υγείας, μετά από μία ακριβώς ώρα απευθύνθηκε στη μαμά της ΤΘ επικριτικά: «Μα καλά θα θηλάσεις το πρόωρο;» «Να ξέρεις ότι τα πρόωρα δύσκολα θηλάζουν γιατί κουράζονται εύκολα στο στήθος».

Η Φ επαγγελματίας υγείας αργότερα την ίδια ημέρα, επιβεβαίωσε στη μητέρα ότι «τα πρόωρα παίρνουν μπουκάλι γιατί συνήθως δεν έχουν αποτελεσματικό θηλασμό» και πως «άσε που δεν έχεις και γάλα γιατί είσαι από καισαρική».

Την επόμενη ημέρα η Υ επαγγελματίας υγείας μίλησε αυστηρά στη μαμά της ΤΘ. Της είπε ότι «αυτό που κάνεις δεν είναι ασφαλές», ότι «δεν ξέρουμε το κατά πόσο τρώει το μωρό και αν τρώει» και πως «η κλινική δεν θα φέρει ευθύνη για ότι τυχόν προκύψει».

Στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε με τη μαμά (η οποία ήταν εμφανώς αγχωμένη αφού είχε μείνει χωρίς υποστήριξη), επιβεβαιώσαμε ότι το βρέφος έμπαινε τακτικά στο στήθος και πως είχε ικανοποιητική διούρηση για το 1ο 24ωρο ζωής. Αποφασίσαμε λοιπόν να ενθαρρύνουμε τη μαμά να συνεχίσει την προσπάθεια. Βέβαια της τονίσαμε πως αν οι ιατροί του μαιευτηρίου έχουν διαφορετική άποψη και πως αν κρίνουν ότι πράγματι το βρέφος υποσιτίζεται, να δώσει άμεσα συμπλήρωμα χωρίς δεύτερη σκέψη.

Διότι το παράδοξο με όλες αυτές τις παράξενες ιστορίες θηλασμού (η μη θηλασμού) από τα ελληνικά μαιευτήρια είναι ότι συνήθως δεν υπάρχει επίσημη ιατρική διάγνωση ή σύσταση που να προτείνει το συμπλήρωμα ή να θέτει αμφιβολίες για τη συνέχιση του θηλασμού. Όλα λειτουργούν με έναν αυτοματοποιημένο τρόπο βάσει όσων συνηθίζονται από τους κανονισμούς, χωρίς να συνοδεύονται πάντα από ιατρική τεκμηρίωση.

Και ναι, πρέπει να το τονίσουμε: Όντως μπορεί ένα πρόωρο μωρό να δυσκολεύεται να θηλάσει, να μην μπορεί να προσκολληθεί καλά, να έχει αδύναμες θηλαστικές κινήσεις. Εξαρτάται και από το βαθμό της προωρότητας. Μας έχουν τύχει και εμάς ανάλογες περιπτώσεις. Όμως όλα τα πρόωρα δεν μπορούν να θηλάσουν ; Και τελικά αν δεν αφήσουμε τη μητέρα να το προσπαθήσει πως θα το ξέρουμε ;

Από τη άλλη έχουμε και την εμπειρία από άλλες νεογνικές μονάδες, φιλικές προς τον θηλασμό, που προωθούν τον «όσο το δυνατό περισσότερο θηλασμό» καθώς το μητρικό γάλα θεωρείται ότι είναι πολύτιμο για το πρόωρο μωρό. Μονάδες που παρακαλούν τους γονείς έστω και για λίγο αντλημένο μητρικό γάλα καθώς η σύστασή του είναι ιδανική για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την προστασία από τις λοιμώξεις . . .

Που βρίσκονται άραγε αυτές οι μονάδες; Σε άλλο σύμπαν ; Εκεί όπου εφαρμόζεται ο θηλασμός στη μονάδα προώρων, η επαφή δέρμα με δέρμα, η πρακτική Kangaroo care, η ενίσχυση του δεσμού μητέρας-παιδιού . . .

Τι έγινε τελικά με την περίπτωση της ΤΘ ; Η μαμά της επέμεινε κανονικά με ανεμπόδιστο και τακτικό ανά 2ωρο θηλασμό. Τα αποτελέσματα: Βάρος γέννησης 2290 γρ, Βάρος Εξόδου από το μαιευτήριο 2200 γρ, Ζύγιση στο σπίτι 10 ημερών 2290 γρ, Ζύγιση 16 ημερών 2450, Βάρος στον 1 μήνα 2900, Βάρος στον 2ο μήνα 4300 γρ. Τελικά η μαμά «είχε γάλα»!

Και για να μην νομίζετε ότι η περίπτωση ήταν μεμονωμένη ας δούμε την περίπτωση της ΚΘ από ένα άλλο μαιευτήριο της χώρας περίπου την ίδια χρονική περίοδο. Ηλικία κύησης 36 εβδομάδες, Καισαρική Τομή, Βάρος Γέννησης 2400 γρ. Αντίστοιχοι επαγγελματίες υγείας Χ, Φ και Υ με παρόμοιες απόψεις περί ασυμβατότητας προωρότητας και θηλασμού. Και πάλι αναγκαστήκαμε να πάμε ενάντια στους κανόνες. Τελικά: Βάρος Εξόδου από το μαιευτήριο 2300 γρ, Ζύγιση στο σπίτι 7 ημερών 2430 γρ, Βάρος στον 1 μήνα 3700, Βάρος στον 2ο μήνα 4,5 κιλά. Και πάλι η μαμά «είχε γάλα»!

Δουλγέρης Κυριάκος 

Παιδίατρος

Βρείτε μας στο facebook : https://www.facebook.com/doulgeriskyriakos/

 

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ!

 

«Ας βουρτσίσουμε λοιπόν τα δόντια μας!»

Είναι τόσο απλό όσο ακούγεται; Και αν ναι, γίνεται σωστά ή χάνουμε πολύ σημαντικά σημεία του;;

Φυσικά το κάθε παιδί έχει διαφορετικές δεξιότητες ή και αντιδράσεις. Ανάλογα με αυτές, εμείς οι γονείς μπορούμε να το καθοδηγήσουμε και να το βοηθήσουμε να βουρτσίσει τα δόντια του. Το σίγουρο είναι ότι τουλάχιστον έως την ηλικία των 6 ετών το βούρτσισμα απαιτεί την επίβλεψη ενός μεγάλου. Ίσως και περισσότερο.

Άρα η βεβαιότητα ότι «όλα καλά, πλένει τα δόντια του μόνος/η» είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ένας ευσεβής πόθος!

Συμβουλές για να βοηθήσετε τα μικρά παιδιά να εξασκήσουν το βούρτσισμα και να το μετατρέψουν σε μια ωραία εμπειρία:

Πότε ξεκινάμε ; Τουλάχιστον από 12 μηνών! Οι οδοντίατροι μας λένε να ξεκινάει το καθάρισμα ήδη από την ανατολή του πρώτου δοντιού.

• Επιλογή οδοντόβουρτσας. Χρησιμοποιήστε μια οδοντόβουρτσα με μαλακές τρίχες σχεδιασμένη για τα δοντάκια ενός βρέφους/ παιδιού.

• Πως κρατώ την οδοντόβουρτσα; Εάν το παιδί δυσκολεύεται να κρατήσει μια οδοντόβουρτσα, δοκιμάστε να κάνετε τη λαβή πιο χοντρή βάζοντάς την μέσα σε μια μπάλα του τένις. Η λαβή της οδοντόβουρτσας μπορεί επίσης να δεθεί στο χέρι του παιδιού με ένα φαρδύ λαστιχάκι μαλλιών. Οδοντόβουρτσες με χοντρές λαβές θα βρείτε επίσης μέσω διαδικτύου.

• Διδάσκουμε στο παιδί μας πώς να βουρτσίζει. Χωρίστε τη διαδικασία σε μικρά βήματα που το παιδί μπορεί να κατανοήσει και να εξασκήσει. Το βούρτσισμα πρέπει να είναι βούρτσισμα και όχι πασάλειμμα της οδοντόκρεμας και ξέπλυμα. Θυμηθείτε: η μικροβιακή οδοντική πλάκα είναι επίμονη.

Ζητήστε βοήθεια από έναν οδοντίατρο ή παιδο-οδοντίατρο. Η επίσκεψη στον παιδο-οδοντίατρο καλό είναι να γίνει νωρίς, πριν τα 2 έτη, για να μάθουμε βασικές τεχνικές και να προλάβουμε την τερηδόνα η οποία είναι αλήθεια ότι προσβάλει τα δόντια από πολύ νωρίς.

Ένας άλλος τρόπος είναι να τοποθετήσετε το χέρι σας πάνω από το χέρι του παιδιού για να «καθοδειγείτε» την οδοντόβουρτσα καθώς το παιδί βουρτσίζει.

• Χρήση οδοντόκρεμας με φθόριο! Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα με φθόριο ακόμα και πριν τα 2 έτη της ζωής. Ακόμα και αυτές των 1000ppm αρκεί να βάζετε μικρή ποσότητα. Διαλέξτε μία που να αρέσει στο παιδί και που αισθάνεται καλά στο στόμα του. Ο ενήλικας πρέπει πάντα να τοποθετεί την ποσότητα της οδοντόκρεμας πάνω στην οδοντόβουρτσα!

Για παιδιά κάτω των 3 ετών: Χρησιμοποιήστε μια μικρή επάλειψη οδοντόκρεμας με φθόριο (ποσότητα περίπου στο μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού).

Για παιδιά ηλικίας 3–6 ετών: Χρησιμοποιήστε ποσότητα οδοντόκρεμας με φθόριο σε μέγεθος μπιζελιού.

Εάν ένα παιδί δεν μπορεί να φτύσει: Βάλτε το παιδί να γείρει το στόμα του προς τα κάτω, έτσι ώστε η οδοντόκρεμα να μπορεί να στάζει στον νεροχύτη, σε ένα φλιτζάνι ή σε μια πετσέτα.

Δεδομένου ότι το φθόριο στην οδοντόκρεμα προορίζεται ξεκάθαρα για αποβολή και όχι για κατάποση, φροντίστε να βοηθήσετε ή να παρακολουθήσετε το παιδί ενώ βουρτσίζει. Όταν μεγαλώσει αρκετά, πείτε του να φτύνει την οδοντόκρεμα μετά το βούρτσισμα.

• Χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο, ένα σύντομο τραγουδάκι ή μέτρηση ως παιχνίδι για να ενθαρρύνετε το βούρτσισμα για 1 λεπτό στις ηλικίες κάτω των δύο ετών τουλάχιστον μία φορά, το βράδυ πριν τον ύπνο. Για μεγαλύτερα παιδιά 2 έως 6 ετών θα ήταν επιθυμητό το βούρτσισμα να φτάνει τα δύο λεπτά. Στα παιδιά άνω των 6 ετών προσπαθήστε να εγκαταστήσετε το βούρτσισμα πρωί και βράδυ!

Δουλγέρης Κυριάκος 

Παιδίατρος

Βρείτε μας στο facebook : https://www.facebook.com/doulgeriskyriakos/

ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΒΡΕΦΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ: Το Θαύμα της Ζωής!

 

Α. ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΜΕΣΩ ΠΛΑΚΟΥΝΤΑ

Το ανοσοποιητικό σύστημα ενός παιδιού είναι ικανό να λειτουργήσει και από την εμβρυϊκή ζωή! Για να μπορέσουν όμως τα Β και τα Τ λεμφοκύτταρα να ενεργοποιηθούν και να γίνουν δραστικά έναντι των ξένων μικροοργανισμών, θα πρέπει πρώτα να έχουν έρθει σε επαφή μαζί τους, ώστε να αρχίσει να δημιουργείται αυτό που λέμε «ανοσιακή μνήμη». Ωστόσο το ενδομήτριο περιβάλλον είναι στείρο μικροβίων με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογέννητου να μειονεκτεί λόγω «απειρίας» κατά τη γέννηση και τους πρώτους μήνες της ζωής.

Η φύση έχει προβλέψει για την ανοσιακή αυτή αδυναμία των νεογέννητων με έτοιμα αντισώματα που χορηγούνται μέσω του πλακούντα κατά την εγκυμοσύνη και μέσω του μητρικού γάλακτος κατά τον θηλασμό!

Παρά το ότι σε φυσιολογικές συνθήκες η παραγωγή αντισωμάτων στο έμβρυο είναι πολύ φτωχή κατά τη γέννηση ανιχνεύονται στο αίμα του νεογνού IgG ανοσοσφαιρίνες σε συγκεντρώσεις που φτάνουν ή και ξεπερνούν τις συγκεντρώσεις της IgG των ενηλίκων! Οι ανοσοσφαιρίνες αυτές είναι μητρικής προέλευσης και διέρχονται στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Η διέλευση των μητρικών αντισωμάτων αυξάνεται σημαντικά μόνο μετά την 32η εβδομάδα κύησης . Γι’ αυτό στα πρόωρα νεογνά το επίπεδο της μητρικής IgG είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αυτό των τελειόμηνων νεογνών.

Τα κυριότερα αντισώματα που αποκτά το νεογέννητο από τη μητέρα του κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής είναι εναντίων ιών (πολιομυελίτιδας, παρωτίτιδας, ιλαράς, ερυθράς, ανεμευλογιάς), πρωτόζωων (τοξόπλασμα) και ορισμένων μικροβίων όπως αντικοκκυτικά, αντιδιφθεριτικά, αντιτετανικά.

Τα αντιϊκά αντισώματα είναι πιο μακρόβια και προστατεύουν το νεογέννητο κατά τους πρώτους μήνες της ζωής πχ κατά της ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας. Τα αντιμικροβιακά, τα οποία βρίσκονται στη μητέρα σε χαμηλότερο τίτλο, είναι βραχύβια και προστατεύουν το νεογέννητο συνήθως μόνο για λίγες εβδομάδες.

Γι’ αυτό συστήνουμε όλες οι έγκυες να εμβολιάζονται με το τριπλό εμβόλιο DTaP (Διφθερίτιδας-Τετάνου-Κοκκύτη) από την 27η έως 36η εβδομάδα κύησης, έτσι ώστε να αυξηθεί ο αντισωματικός τίτλος της μητέρας και να προστατευθεί το νεογέννητο (κυρίως από τον κοκκύτη), από τη γέννηση του μέχρι την ηλικία του πρώτου εμβολιασμού του.

Η μητρική ανοσοσφαιρίνη IgG στο αίμα του νεογέννητου αρχίζει να αποσυντίθεται ήδη από τον πρώτο μήνα της ζωής και μειώνεται πλέον σημαντικά μετά τον 4ο μήνα της ζωής. Η ενδογενής παραγωγή αντισωμάτων του ίδιου του παιδιού αναλαμβάνει να καλύψει το κενό με ουσιώδη το ρόλο των εμβολιασμών που γίνονται στη βρεφική περίοδο για την θωράκιση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Β. ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Μετά τη γέννηση, το μητρικό γάλα προσφέρει στο νεογνό έτοιμα αντισώματα και ζωντανά ανοσοϊκανά κύτταρα κατά των διαφόρων παθογόνων μικροοργανισμών. Μάλιστα επειδή το έμπειρο ανοσοποιητικό σύστημα της μαμάς διαθέτει ανοσιακή μνήμη μπορεί να παράγει γρήγορα και σε μεγάλη ποσότητα αντισώματα σε περίπτωση που κάποιος ιός εισέλθει στο οικογενειακό περιβάλλον.

Η συγκέντρωση της IgA στο πρωτόγαλα είναι πολύ υψηλή (20πλάσια από τον ορό αίματος ενός ενήλικα). Τα αντισώματα αυτά μεταφέρονται στο έντερο του νεογνού όπου παρέχουν τοπική ανοσία.

Επίσης το μητρικό γάλα περιέχει και IgG αντισώματα, τα οποία διαμέσου ειδικών υποδοχέων που υπάρχουν στο έντερο του νεογνού περνούν στην κυκλοφορία. Για παράδειγμα αυτού του είδους είναι τα αντισώματα ενάντια σε ιώσεις (γρίπη, covid19) με τα οποία τροφοδοτεί το νεογέννητο η μητέρα που έχει εμβολιαστεί ή νοσήσει στο παρελθόν.

Τέλος το μητρικό γάλα περιέχει μεγάλο αριθμό ανοσοϊκανών κυττάρων, ένα μέρος των οποίων καταφέρνει να περάσει στην κυκλοφορία του νεογνού. Πρόκειται κυρίως για μακροφάγα και πολυμορφοπύρηνα κύτταρα και σε μικρότερο βαθμό για Τ και Β λεμφοκύτταρα τα οποία προσφέρουν στο νεογέννητο ανοσολογικές πληροφορίες της μητέρας του που μπορεί να κρατήσουν για πολλά χρόνια.

Για τους λόγους αυτούς το μητρικό γάλα έχει ενεργό επίδραση στο αναπτυσσόμενο ανοσιακό σύστημα του βρέφους με αποτέλεσμα τα βρέφη που θήλασαν να έχουν καλύτερη απάντηση στους εμβολιασμούς και να εμφανίζουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικών και αυτοάνοσων νοσημάτων (σακχαρώδη διαβήτη, κοιλιοκάκη).

(Στη φωτογραφία το θαύμα της ζωής : το αντλημένο μητρικό γάλα έχει αλλάξει χρώμα, υφή και σύσταση την 3η ημέρα όπου το βρεφάκι πάσχει από μία ίωση με πυρετό. Το γάλα της μαμάς έχει γεμίσει αντισώματα!)

Δουλγέρης Κυριάκος 

Παιδίατρος

Βρείτε μας στο facebook : https://www.facebook.com/doulgeriskyriakos/