Έχουμε αναλογιστεί ποτέ το πως εκλαμβάνει ένα παιδί την εικόνα του ενήλικα που σκύβει όλη μέρα πάνω από το τηλέφωνο;
Η οθόνη του κινητού είναι ένα μαγικό εργαλείο που έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε ή λαμβάνουμε πληροφορίες. Πολλοί ενήλικες καταφεύγουν στo διαδίκτυο για να χαλαρώσουν. Λέγεται ότι σε κάποιους λειτουργεί και ως μέσο αποσυμπίεσης του καθημερινού άγχους.
Το κινητό τηλέφωνο δεν αποτελεί όμως γενικά ένα ωφέλιμο μέσο διαπαιδαγώγησης των παιδιών. Εισάγει τα παιδιά βίαια σε ένα κόσμο ενηλίκων. Στερεί πρόωρα την παιδικότητα. Τα αποσπά από το κινητικό παιχνίδι, από το επιτραπέζιο παιχνίδι, από τους φίλους τις αληθινής ζωής.
Είναι θλιβερό το γεγονός ότι όλες αυτές οι “συσκευές επικοινωνίας” μας κάνουν διαρκώς όλο και πιο απόμακρους και επηρεάζουν τις οικογενειακές μας σχέσεις.
Το κινητό, ως προέκταση του χεριού μας, προσφέρεται χωρίς αναστολές και στα παιδιά.
Τετράχρονα χειρίζονται με ευχέρεια το Youtube και το Netflix. Τρίχρονα ξέρουν να κατεβάζουν και να παίζουν παιχνίδια. Αθώα μάτια πέφτουν πάνω σε τρομαχτικά βίντεο ή σε ακατάλληλο φρασεολόγιο.
Οι σκηνές που αντικρίζουμε στα ιατρεία είναι πλέον κωμικοτραγικές. Παιδάκια που βλέπουν κινητό την ώρα της εξέτασης ή έφηβοι που δεν σταματάνε να σκρολάρουν όση ώρα βρίσκονται στο ιατρείο. Ενίοτε δίπλα σε γονείς οι οποίοι επίσης σκρολάρουν ασταμάτητα.
Υπάρχουν πλέον πολλές έρευνες που δείχνουν ότι η εξάρτηση από τα κινητά επηρεάζει την ψυχική και συναισθηματική μας υγεία. Πόσες φορές δεν νιώσαμε άδειοι όταν ξοδέψαμε το λιγοστό ελεύθερο χρόνο μας στα συνεχή «κλικ» σε διάφορες σελίδες;
Πόσο ύπουλα μας επηρεάζει το λεγόμενο “doomscrolling” δηλαδή η διαρκής ενημέρωση
με αρνητικές ειδήσεις και άσχημα περιστατικά ανά τον κόσμο;
Το πρόβλημα του εθισμού ξεκινά όταν κάποιος καταλήγει να ελέγχει τα mail του ή “κάποια μηνύματα που επείγουν” ή τη ροή στο facebook, πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν αθροίσουμε το χρόνο που μαζεύεται από όλες αυτές τις “θα τσεκάρω τα μηνύματά μου” στιγμές, θα τρομάξουμε με το αποτέλεσμα. Ξοδεύουμε πολλές ώρες !
Όταν βρισκόμαστε με κάποιον ο οποίος διαρκώς “ελέγχει”, “σκρολάρει” ή “στέλνει μηνύματα” αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι το άτομο αυτό δεν είναι πραγματικά κοντά μας. Όχι μόνο αυτό που κάνει είναι αγενές αλλά επιπλέον βλάπτει και την ποιότητα της σχέσης.
Πόσο επηρεάζει η κατάσταση αυτή τα παιδιά ;;
Αν βρισκόμαστε μαζί με τα παιδιά για παράδειγμα 5 ώρες αλλά έχουμε διαρκώς το τηλέφωνο στο χέρι τότε δεν περνάμε πραγματικά χρόνο μαζί τους. Τα παιδιά το αντιλαμβάνονται αυτό. Καταλαβαίνουν ότι στην ατμόσφαιρα υπάρχει ένα απροσδιόριστο τείχος.
Σε μία πρόσφατη έρευνα στο Τέξας των ΗΠΑ, το 62% των ερωτηθέντων παιδιών ηλικίας 6 έως 12 ετών δήλωσαν πως οι γονείς τους είναι συχνά απορροφημένοι με κάτι την ώρα
που προσπαθούν να του μιλήσουν, με το κινητό τηλέφωνο να βρίσκεται μακράν πρώτο στις αιτίες “διάσπασης της προσοχής” των μεγάλων. Το να σε αγνοεί συστηματικά κάποιος δεν είναι ένα συναίσθημα που θέλουμε να διακατέχει τα παιδιά μας.
Η κατάσταση από την επιδημία Covid19 και μετά έχει επιδεινωθεί περισσότερο. Βομβαρδιζόμαστε από χιλιάδες πληροφορίες μέσω των smartphones και με καταστροφικές ειδήσεις. Ακόμα και η πρόγνωση του καιρού έχει πλέον το στοιχείο της υπερβολής ή και της απειλής. Η εικόνα που λαμβάνουν τα παιδιά είναι αυτή ενός προβληματισμένου ενήλικα πάνω από μία οθόνη, ο οποίος νιώθει ότι ο κίνδυνος ελλοχεύει παντού.
Αυτές είναι κάποιες σκέψεις πάνω στο θέμα της σχέσης μας με την τεχνολογία και το πώς αυτή επηρεάζει εμάς και τους γύρω μας. Αν πιστεύετε ότι ανήκετε λίγο ή πολύ σε αυτή τη κατηγορία, σήμερα είναι μία καλή ευκαιρία να κάνετε μία εκτίμηση της κατάστασης. Ίσως θα είναι καλό να επαναπροσδιορίσετε το χρόνο που αφιερώνετε σε όλο αυτό το διαδικτυακό κοινωνικό δίκτυο. Γιατί μόνο οι σχέσεις της πραγματικής ζωής με τους άλλους είναι το θεμέλιο της αληθινής ευτυχίας.
Ως επίλογο αναφέρω το συμπέρασμα μίας πρόσφατης έρευνας που εξέτασε το ζήτημα της ψυχικής υγείας και ευεξίας των ενηλίκων σε σχέση με τη κατάχρηση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως παρουσιάστηκε στο 19ο Πανελλήνιο Συνεδρίο Ψυχολογικής Έρευνας της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας.
Σύμφωνα με τη μελέτη η υπερβολική χρήση του διαδικτύου συνδέεται με μειωμένη ενσυναίσθηση, καθώς οι χρήστες δυσκολεύονται περισσότερο να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων.
Επιπλέον η έρευνα ανέδειξε ότι τα κοινωνικά δίκτυα μας οδηγούν μάλλον στην κοινωνική απομόνωση καθώς η συνεχής έκθεση σε «επιμελημένες» εικόνες ζωής των άλλων οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, μοναξιά και συμπτώματα κατάθλιψης.
Δουλγέρης Κυριάκος, Παιδίατρος
Βρείτε μας στο facebook : https://www.facebook.com/doulgeriskyriakos/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου