ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΡΩΕΙ - ΤΟ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟ ΠΑΙΔΙ

The Low-fat Child / The Obese Child

Δύο όψεις της κακής εκπαίδευσης στο θέμα Διατροφή

«Γονείς σταματήστε να πιέζετε τα παιδιά να φάνε περισσότερο» θα μπορούσε να είναι ο εναλλακτικός τίτλος αυτού του κειμένου . Η διατροφή των νηπίων εξελίσσεται μέσα από στάδια ωρίμανσης και απαιτεί δεξιότητες που διδάσκονται από τους γονείς, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη από τις δεξιότητες που κατακτούν τα παιδιά. Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά ξεκινάει με την είσοδο των στερεών τροφών στο μικρό βρέφος.

Από την ιδιαίτερα εύπλαστη αυτή περίοδο οι γονείς μπορούν σιγά σιγά να μάθουν στο μικρό παιδί το «πως τρώμε». Ο στόχος είναι η σταδιακή ανεξαρτητοποίηση του παιδιού η οποία επιτυγχάνεται μετά την ηλικία των 2 ετών. Αναπτυξιακή ωρίμανση στο θέμα της διατροφής επιτυγχάνουμε όταν μετά τα 2 πρώτα έτη το νήπιο τρώει μόνο του, όσο θέλει και μέσα από μία όσο το δυνατό πιο διευρυμένη ποικιλία τροφών.

Αρκεί να αποφύγουμε τα γνωστά λάθη . . .

Δηλαδή 1) Πίεση στο θέμα της ποσότητας 2) Γρήγορο τάισμα (με το ζόρι) λόγω έλλειψης χρόνου 3) Ακατάστατο πρόγραμμα φαγητού 4) Κυνήγι του παιδιού μέσα στο σπίτι με το κουτάλι ή στο πάρκο με το κεφτεδάκι 5) Ελλιπής προσωπική ενασχόληση 6) Παιδιά που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία και ο χρόνος να μάθουν να τρώνε, δηλαδή που δεν τα αφήσαμε μόνα τους στο τραπέζι με το φαγητό (από το άγχος μας να φάνε εδώ και τώρα)

Πως μπορούμε να προσεγγίσουμε το όλο θέμα συνοπτικά ;

 

Αρχικά λοιπόν μας είναι απαραίτητο ένα τακτικό ωρολόγιο πρόγραμμα φαγητού, κατά τη διάρκεια της ημέρας, που να περιλαμβάνει 3 κύρια γεύματα και 3 σνακ. Στα κύρια γεύματα βάζουμε το παιδάκι να κάτσει μαζί μας στο τραπέζι και το αφήνουμε να φάει χωρίς χρονικούς περιορισμούς (είτε φάει για 5 λεπτά είτε για 30 λεπτά). Από την ηλικία των 9 μηνών αφήνουμε το μωρό να τρώει σιγά σιγά μαλακά τρόφιμα με τα δάχτυλα. Από την ηλικία των 12 μηνών το αφήνουμε να μάθει να χειρίζεται το κουτάλι (ακόμα και αν αντιστοιχεί μία κατάποση στις 10 προσπάθειες ή αν το μισό φαγητό πέφτει στο πάτωμα !). Η διαδικασία της εκμάθησης δεν είναι εύκολη, θα μας γλιτώσει όμως από μεγαλύτερη ταλαιπωρία στο μέλλον

Το τάισμα θα πρέπει να σταματάει μετά τα 2 χρόνια ζωής . Δεν ξεχνάμε να προσφέρουμε στο παιδί υγιεινά σνακ (3 ώρες μετά τα κύρια γεύματα) τα οποία μπορεί να τα φάει περιπατητικά, παίζοντας. Σε κάθε γεύμα το παιδί αφήνεται να αποφασίσει μόνο του το πόσο θα φάει.

Κι εδώ έρχεται το θέμα κλειδί : Ποσότητα

Πολλά είναι τα παιδάκια που πράγματι «δεν τρώωε τίποτα» ή «τρώνε με το ζόρι 3 μπουκιές». Μάλιστα έχουμε και στο ιατρείο μας περιπτώσεις πραγματικής αναπτυξιακής "λίμνασης" στο θέμα φαγητό καθώς παιδιά 2 ετών τρώνε ακόμα αλεσμένα ή άλλα παιδιά 3 ετών βασίζουν πάνω από τις μισές ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες τους στο γάλα.

Το άγχος με το οποίο φορτίζουμε τη διαδικασία του φαγητού και η πίεση την οποία ασκούμε στο παιδί για να φάει περισσότερο, έχει συνήθως τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Για την ακρίβεια δυναμιτίζει και εκτροχιάζει την όλη διαδικασία εκμάθησης του «πως τρώμε».

Η καταπίεση του παιδιού στο θέμα της ποσότητας μπορεί να έχει τα εξής αποτελέσματα :

1) Να φορτίσει με αρνητισμό την διαδικασία του φαγητού και να προκαλέσει την εναντίωση του νηπίου μας, το οποίο έτσι κι αλλιώς λόγω ηλικίας περνάει τη mini εφηβεία του, δοκιμάζει τα όρια και του αρέσει να λέει όχι σε όλα. Αν μάλιστα αρχίσουν και οι γνωστές απειλές και οι εκφοβισμοί για να φάει, το πράγμα γίνεται χειρότερο. Έχουμε βάλει τις βάσεις για να γίνει αντιδραστικό στο θέμα φαγητό.

2) Όταν η πίεση για την ποσότητα γίνεται μέσω παιχνιδιών, τραγουδιών, θεάτρου ή υποσχέσεων ανταμοιβής οδηγεί με ένα μαθηματικό τρόπο το νήπιο μας στο να γίνει χειριστικό. Είναι βέβαιο πως την επόμενη φορά θα ζητήσει όλο και περισσότερες κολοτούμπες και παιχνίδια για να φάει, ενώ η συνολική πρόσληψη του φαγητού θα παραμείνει σε μίζερα επίπεδα.

Αντίθετα με τις παραπάνω τακτικές, η διαδικασία του φαγητού, θα πρέπει να βιώνεται από το παιδί ως μία φυσιολογική καθημερινή διαδικασία χωρίς συναισθηματική φόρτιση. Ας απαλλαγούμε κι εμείς από το άγχος. Αν δεν φάει μία συγκεκριμένη στιγμή θα φάει την επόμενη φορά που θα του προσφέρουμε φαγητό, δηλαδή στο σνακ που θα δώσουμε σε μόλις 3 ώρες μετά το κύριο γεύμα. Η ένταση προκαλεί εναντίωση και η εναντίωση ανορεξία.

3) Το τρίτο και δραματικότερο αποτέλεσμα της πίεσης για να αδειάζει το πιάτο είναι η μάστιγα της παχυσαρκίας. Προκαλείται συνήθως σε ένα παιδί το οποίο έχει δεκτικό χαρακτήρα, μας αγαπάει και εμπιστεύεται τη φροντίδα μας. Το παιδί σταδιακά συνηθίζει παθητικά την υπερβολική ποσότητα φαγητού και χάνει αυτό που λέμε "φαγητό με βάσει το αίσθημα του κορεσμού". Δηλαδή το να τρώει όταν έχει πεινάσει και να σταματάει να τρώει όταν πλέον έχει χορτάσει. Η παιδική παχυσαρκία έχει τελικά τρομακτικές συνέπειες τόσο για την υγεία του παιδιού όσο και για την ψυχολογία του και το αίσθημα της αυτοπεποίθησης μέσα στην τάξη.

Οι διατροφικές δυσκολίες λοιπόν στο ένα άκρο και η παχυσαρκία στο άλλο είναι οι συνέπειες της κακής εκπαίδευσης στο θέμα φαγητό. Το παιδί με την ισχυρή προσωπικότητα θα αντιδράσει στην πίεση και θα γίνει ολιγόφαγο. Το πιο παθητικό και συναισθηματικό παιδί θα δεχτεί τα πάντα με τίμημα την παχυσαρκία.

Δουλγέρης Κυριάκος,  Παιδίατρος

Βρείτε μας στο facebook : https://www.facebook.com/doulgeriskyriakos/